Cięcia formujące pokrój. Ten rodzaj cięcia stosuje się w celu kształtowania pokroju naturalnego lub całkowicie sztucznego.
W pierwszym wypadku stosuje się tylko cięcie korygujące pewne powstałe zniekształcenia lub cięcie zapobiegające powstawaniu zniekształceń. W razie dużych zniekształceń, występujących na przykład u drzew przesadzanych z miejsc, w których rosły w silnym, zwarciu, uzyskanie normalnego pokroju wymaga dość intensywnego przycinania wielu gałęzi.
Cięcie zniekształconej korony drzewa w celu uzyskania bardziej naturalnego pokroju rośliny: a) drzewo zniekształcone wskutek silnego zwarcia roślin, b) sposób cięcia, c) drzewo z nowo uformowaną koroną.
Takie cięcia mogą wykonywać tylko doświadczeni pracownicy. W razie dążenia do uzyskania przez cięcie zupełnie sztucznego kroju lub określonego kształtu rośliny zabieg cięcia trzeba wykonywać systematycznie jeden raz lub kilka razy w okresach wegetacji. Najczęściej spotykanymi przykładami sztucznych form pojedynczych roślin są różne rośliny iglaste, np. cisy, formowane przez częste cięcie na kształt kuli, stożka lub kolumny.
W wielu ogrodach na świecie przez ,odpowiednie cięcie, a często i pomocnicze konstrukcje, roślinom nadawano rozmaite kształty przypominające różne przedmioty, zwierzęta, a nawet sylwetki ludzkie. Bardzo częstym przykładem nadawania sztucznego kształtu krzewom rosnącym w układach zwartych są żywopłoty cięte.
Cięcie roślin w żywopłocie prowadzi się dość intensywnie od pierwszych lat w celu uzyskania możliwie dużej liczby pędów. Duże zagęszczenie pędów pozwala osiągnąć wymaganą zwartość żywopłotu i bardziej wyrównaną powierzchnię. Cięcie po posadzeniu powinno być możliwie krótkie i dokonywane na każdym krzewie osobno. Dopiero w następnych latach po uzyskaniu dużego zagęszczenia pędów cięcia można wykonywam w określonej płaszczyźnie.
Powierzchnie cięcia mogą być płaskie lub wygięte. Kształt poprzeczny żywopłotu może być różny, najlepsze jednak żywopłoty, bo równomiernie zagęszczone od dołu, otrzymuje się nadając ich ścianom bocznym pewne pochylenie, powodujące zmniejszenie się szerokości ku górze. Uzyskuje się przez to lepsze naświetlenie ścian bocznych pobudzające pędy do wzrostu i krzewienia.
Uzyskanie żywopłotu dobrze zagęszczonego od dołu zależy w dużym stopniu od jakości użytego krzewu i jego naturalnej zdolności bocznego odrastania. Każdy żywopłot powinien mieć jednolitą gęstość na całej długości i powinien być jednakowy po obu stronach. Utrzymaniu jednolitości przeszkadzają w pewnych sytuacjach blisko rosnące i ocieniające drzewa lub duże krzewy, blisko stojące budynki itp. Równomierności oświetlenia sprzyja sytuowanie żywopłotu w kierunku północ-południe.
Jeśli górna powierzchnia żywopłotu jest płaska, bardzo ważne jest prowadzenie cięcia w jednej płaszczyźnie, dzięki czemu uzyskuje się gładką powierzchnię żywopłotu, bez wypukłości i zagłębień. Cięcie takie wykonuje się zwykle za pomocą naciągniętych sznurów lufo długich listew wspartych na odpowiednio ustawionych tyczkach.
Przekroje poprzeczne żywopłotów: a) i b) z dużą liczbą pędów bocznych w częściach dolnych, c) i d) z małą liczbą takich pędów.