Powojniki zwane również clematisami to popularne pnącza, lub rzadziej byliny, dla których powinno znaleźć się miejsce w niemal każdym ogrodzie. Powojniki są roślinami plastycznymi i zajmują niewiele miejsca wykorzystując przestrzeń w pionie dzięki czemu szczególnie dobrze sprawdzają się w małych ogrodach przydomowych, a nawet na tarasach i balkonach. Największą zaleta tych roślin jest długie i bardzo efektowne kwitnienie w niemal wszystkich możliwych barwach.
Spośród hodowanych w Polsce gatunków szczególnie często sadzone są powojniki wielkokwiatowe o dużych, lub bardzo dużych kwiatach. Liczne odmiany tych pnączy osiągają od 2 do 4 m wysokości. Powojniki wielkokwiatowe to dość wymagająca jeśli chodzi o uprawę grupa roślin. Potrzebują żyznej, próchnicznej i stale wilgotnej gleby. Pnącza te bywają podatne na choroby (szczególnie uwiąd), a podczas bardzo mroźnych zim mogą częściowo poodmarzać. Trudności uprawowe zrekompensują jednak z pewnością olbrzymie ilości dużych, efektownych kwiatów, które potrafią utrzymywać się na roślinie od późnej wiosny, aż do pierwszych mrozów.
Nieco mniej popularne od powojników wielkokwiatowych są powojniki botaniczne. Odmiany gatunków botanicznych rosną na ogół szybciej od odmian wielkokwiatowych osiągając do kilku metrów wysokości. Odmiany botaniczne są jednocześnie odporniejsze na choroby i maja mniejsze wymagania glebowe. Jednocześnie powojniki botaniczne mają mniejsze i nie tak efektowne jak odmiany wielkokwiatowe kwiaty.

Jak dbać o powojniki

Powojniki to rośliny, których uprawa może być dość kłopotliwa. Szczególnie trudności w hodowli spotykane są w przypadku odmian wielkokwiatowych. Kluczowe znaczenie ma zapewnienie roślinom odpowiednich warunków wzrostu. Clematisy wymagają żyznej, próchnicznej i stale umiarkowanej gleby. Nie znoszą suszy, jak i częstego zalewania. Wymagania świetlne powojników są przeciętne i właściwie nie powinny rosnąć tylko w głębokim cieniu.
Powojniki sadzimy w bezpośredniej bliskości konstrukcji po których będą się wspinać. Ważne jest aby elementy podpór były na tyle cienkie by roślina mogła owinąć się wokół nich ogonkiem liściowym. Kształt podpór nie ma znaczenia, należy jedynie pamiętać by odpowiednio dobrać odmianę do przestrzeni którą ma okryć.
Ważnym dla zapewnienia efektownego kwitnienia i odpowiedniej formy zabiegiem hodowlanym jest przycinanie clematisów. Wykonuje się je późną jesienią, lub wczesną wiosną i polega na bardzo silnym skróceniu pędów. Zasadniczo pędy powojników po cięciu powinny mieć od 30 do 100 cm, czyli od 2-3 do kilku par zdrowych, silnych pąków.

Zastosowanie powojników

Powojniki znajdują zastosowanie zarówno w małych ogrodach przydomowych jak i w zieleni publicznej. Clematisy doskonale nadają się do ogrodów angielskich, naturalistycznych, leśnych i wiejskich.
Powojniki szczególnie przydatne są wszędzie tam gdzie przestrzeń jest ograniczona. Sposób w jaki się rozrastają możemy swobodnie regulować przez kształtowanie podpór które porastają. Powojniki warto wykorzystać do maskowania mało atrakcyjnych fragmentów ogrodu, do aranżacji tarasów, balkonów, na patio, do okrywania altan oraz do tworzenia kameralnych wnętrz odpoczynku. Z powojników poprzez obsadzanie pergoli i trejaży można stworzyć zielone ściany rozdzielające wnętrza ogrodowe. Ciekawym sposobem wykorzystania tych pnączy jest sadzenie ich w bezpośredniej bliskości drzew i krzewów, po których będą się wspinać tworząc bardzo oryginalne kompozycje. Generalnie powojniki warto sadzić w miejscach eksponowanych, tak aby można było z bliska podziwiać ich efektowne kwiaty.