Grab zwyczajny (Carpinus betulus)
Wygląd: Pokaźne drzewo liściaste z szeroką i wysoką koroną, często nieco nieregularną, pięknie sklepioną, szczególnie u okazów wolno stojących. Wysokość na ogół me przekracza 20 m, w Puszczy Białowieskiej znane są jednak okazy dorastające 30 metrów.
Pień rzadko równomiernie okrągły, przeważnie w przekroju owalny, szczególnie u starszych drzew – skręcony albo zgarbiony, zwykle już na nieznacznej wysokości dzieli się na grubsze konary.
Kora jasno- lub ciemnoszara, początkowo gładka, później z delikatnym siatkowatym deseniem albo pokryta płaskimi listewkami. Konary stromo wzniesione, nieco powyginane. Pędy ciemnoszaro-brunatnawe, z rzadkim owłosieniem. Pączki bardzo smukłe, ściśle przylegają do osi.
Liście skrętoległe, podłużnie jajowate, o długości 4-10 cm. z przodu krótko zaostrzone, u nasady zaokrąglone, zwykle nieco asymetryczne. Brzegi liści ostro, podwójnie i bardzo drobno piłkowane. Obie strony błyszczące, z tym, że wierzchnia wyraźnie bardziej żywozielona. Ogonek liściowy ma około 1 cm długości. W jesieni liście przebarwiają się na piękny jaskrawożółty kolor. Gatunek jednopienny.
Kotki męskie mają 3-5 cm długości. Kwiatostany żeńskie w czasie owocowania z charakterystycznymi trójłatkowymi, bladozielonymi przysadkami, zakrywającymi małe orzeszki. Siedlisko: Ważne drzewo leśne rosnące na świeżych, żyznych, próchnicznych glebach. Tworzy drzewostany w lasach liściastych z runem bogatym w zioła lub w śródpolnych zadrzewieniach i zaroślach,
Występowanie: Rozpowszechniony i pospolity w całej Europie – od Pirenejów do południowej Skandynawii, a na wschodzie aż po Turcję; często również sadzony.
Uwagi ogólne: Grab – w przeciwieństwie do innych drzew liściastych – jest szczególnie chętnie stosowany w mieszanej gospodarce leśnej z powodu swej odporności na przycinanie i wyrębywanie. Na wielu obszarach swego naturalnego występowania zaniknął zupełnie, ponieważ w przeszłości odpowiednie dla mego siedliska były szczególnie chętnie przekształcane na użytki rolne. Osobliwa trójklapowa okrywa owoców grabu, służy wiosną i latem do fotosyntezy, a tym samym do odżywiania dojrzewających nasion; później zmienia funkcję i staje się organem lotnym. Zimowe wichury mogą przenosić nasiona nawet na odległość ponad 1 kilometra.
Gatunek pokrewny:
Grab wschodni (Carpinus orientalis) jest krzewem albo mniejszym drzewem o wysokości do około 10 metrów. Ma on małe (4-6 cm długości) jajowate lub owalne liście z bardzo gęstymi nerwami bocznymi, na brzegu podwójnie, ostro piłkowane. Dość pospolity w górach na Bałkanach i w Azji Mniejszej: na zachodzie spotykany aż po południowe Włochy i Sycylię. Rzadko sadzony.
Drewno grabu jest bardzo odporne i twarde. Dawniej używane było do wyrobu kół młyńskich, dziś robi się z niego trzonki do narzędzi,